Thừa ngón tay bẩm sinh- Điều trị hiệu quả, toàn diện
Thừa ngón tay bẩm sinh (Polydactyly) là một trong những dị tật phổ biến ở trẻ nhỏ (1/1000), đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn có thể ảnh hưởng đến chức năng và sự phát triển tâm lý của trẻ.
Thừa ngón tay là gì?
Thừa ngón tay là khi trẻ sinh ra có thêm một hoặc nhiều ngón tay so với bình thường. Tình trạng này có thể gặp tại ngón cái, các ngón giữa hoặc ngón út. Thừa ngón gây ra rối loạn vận động tinh tế, cản trở chức năng cầm nắm, hình thành các động tác xấu của bàn tay, hạn chế vận động khớp, ảnh hưởng hệ thống gân, dây chằng và làm giảm sự tự tin của trẻ khi tham gia các hoạt động tập thể.
Nguyên nhân và phân loại
Nguyên nhân gây thừa ngón có thể do đột biến gen, di truyền đặc biệt trong trường hợp bố/ mẹ mắc. Các yếu tố môi trường, nội tiết có thể ảnh hưởng đến phát triển bàn tay trong quá trình mang thai.
Thừa ngón tay cái là thể hay gặp và ảnh hưởng nhiều đến chức năng bàn tay, phân loại thừa ngón tay cái dựa trên Wassel (1969)
Phân loại này dựa trên vị trí tách ra của ngón phụ giúp bác sĩ xác định mức độ phức tạp của dị tật, tiên lượng các cấu trúc giải phẫu tổn thương, lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp và tiên lượng kết quả chức năng sau phẫu thuật
Chẩn đoán
Thừa ngón tay có thể phát hiện trong thời kì mang thai thông qua siêu âm từ tuần 22 của thai kì
Chuẩn đoán sau sinh dựa trên lâm sàng:
Đánh giá số lượng, vị trí ngón thừa
Xác định ngón tay chức năng, vận động của gân, khớp, trục của ngón chức năng và ngón phụ
Phối hợp hoạt động của ngón tay với các ngón khác
Xác định các cấu trúc giải phẫu bám sai, cần tái tạo.
(Hình ảnh bệnh nhân P.M.C 10 tháng tuổi, thừa ngón cái Wassel VI: nhánh trong ngón cái có chức năng gấp, duỗi, khép ngón được, trong khi động tác giạng và đối chiếu kém. Nhánh ngoài không hình thành động tác. Trẻ đã hình thành các động tác cầm nắm xấu: cầm chủ yếu bằng động tác kẹp ngón cái và ngón trỏ, chưa hình thành động tác cầm bằng đầu ngón)
Dựa trên hình ảnh Xquang
Xác định cấu trúc xương của ngón thừa
Xác định typ thể bệnh theo Wassel
Wassel typ VI
Kiểm tra các dị tật phối hợp khác
Điều trị
Phẫu thuật là phương pháp tối ưu nhất để điều trị thừa ngón.
Mục tiêu của phẫu thuật là tạo 1 ngón tay hoàn chỉnh từ 2 ngón thừa chứ không đơn giản là cắt bỏ 1 ngón
Chỉnh trục khớp, tái cấu trúc diện khớp, bao khớp, dây chằng
Phục hồi điểm bám gân sai
Bảo tồn tối đa mạch máu, thần kinh
Sẹo mổ thẩm mỹ, tránh co kéo
Thời điểm phẫu thuật: 9-12 tháng tuổi khi bàn tay đã phát triển đủ để tái tạo các cấu trúc cần thiết, cũng như đây là giai đoạn bàn tay bắt đầu thực hiện các động tác tinh tế, tránh hình thành các động tác xấu, ngón thừa chưa ảnh hưởng đến tâm lý trẻ
Các bước phẫu thuật
Tùy theo thể bệnh và phân loại
Thiết kế vạt da phù hợp với từng thể bệnh đảm bảo đủ phẫu trường để can thiệp các cấu trúc gân, xương, khớp, đường sẹo nhỏ tối hiểu và ít nguy cơ co kéo về sau
Cắt bỏ ngón thừa đảm báo giữ lại các cấu trúc dây chằng, gân bám tại ngón thừa để tái cấu trúc vào ngón chính
Chỉnh lại trục khớp, xử lý các biến dạng của diện khớp, bao khớp, tùy theo thể bệnh có thể găm đinh cố định ngón, đảm bảo ngón thẳng trục, vận động khớp trơn tru
Phục hồi các điểm bám cơ, dây chằng sai vị trí đảm bảo tư thế ngón và cải thiện chức năng
Khâu đóng vết mổ thẩm mỹ
Đặt nẹp bột tùy trường hợp
Bệnh nhân P.M.C đã được cắt bỏ ngón thừa, tái tạo dây chằng, điểm bám gân giạng ngón cái, khâu thẩm mỹ đường mổ
Trong quá trình cần giữ tối đa mạch máu, thần kinh ngón.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân được thay băng cách ngày, cắt chỉ sau 7-10 ngày.
Thời gian nằm viện chỉ khoảng 1-3 ngày tùy theo thể bệnh
Việc tập phục hồi chức năng sau mổ rất quan trọng để phục tập động tác, tránh tổn thương các cấu trúc giải phẫu đã hồi phục
(BN P.M.C được cắt chỉ sau 9 ngày, trẻ đã thực hiện được các động tác tinh tế hơn, cầm được các đồ vật kích thước lớn bằng việc giạng ngón tay và gia đình cũng nhận thấy chức năng bàn tay trẻ được cải thiện đáng kể)
Tại bệnh viện Nhi Hà Nội, các bác sĩ phẫu thuật tạo hình có kinh nghiệm điều trị các dị tật bẩm sinh bàn tay với các trang thiết bị hiện đại như kính loup phóng đại, dụng cụ vi phẫu, bộ dụng cụ phẫu thuật bàn tay, được hỗ trợ hệ thống trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ gây mê hồi sức giàu kinh nghiệm đảm bảo 1 cuộc mổ nhẹ nhàng, an toàn cho bệnh nhân.
Tại đây gia đình được tư vấn đầy đủ về tình trạng bệnh lý của trẻ, phác đồ điều trị cá thể hóa, các bước cần thiết được thực hiện trong phẫu thuật, thay băng, cắt chỉ tại bệnh viện và hướng dẫn tập phục hồi chức năng. Đảm bảo điều trị chuyên sâu và toàn diện giúp trẻ khôi phục chức năng, thẩm mỹ bàn tay, đồng hành cùng gia đình và trẻ đến khi hồi phục hoàn toàn.
Dưới đây là một vài hình ảnh minh họa các bệnh nhân đã phẫu thuật thừa ngón tay tại bệnh viện:
( Bệnh nhân nam 4 tuổi, thừa ngón I Wassel II)
( Bệnh nhân nữ 10 tháng, thừa ngón I Wassel IV)
(Bệnh nhân nam 7 tuổi, thừa ngón I Wassel IV)
Liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn: Thạc sĩ, Bs Đỗ Hùng Anh chuyên khoa Phẫu thuật tạo hình ĐT 0374846394 - Khoa Ngoại Tổng Hợp bệnh viện Nhi Hà Nội- Hotline: 0358956114
Thạc sĩ, Bs Đỗ Hùng Anh
Khoa Ngoại Tổng Hợp bệnh viện Nhi Hà Nội
